Reklam
Hamdullah Suphi Tanrıöver
Hamdullah Suphi Tanrıöver, (d. 1885 İstanbul - ö. 10 Haziran 1966 İstanbul) Türk edebiyatçı, yazar, milletvekili, siyasetçi. Türkiye Cumhuriyetinin ilk dönemlerinde büyükelçilik görevinde de bulunmuştur.
Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyetin ilk yıllarında Mecliste yaptığı coşkulu konuşmalarıyla tanınan siyaset adamı ve yazar Hamdullah Suphi Tanrıöver, Tanzimat Dönemi bilim ve siyaset adamlarından Abdüllatif Suphi Paşanın oğluydu. Orta öğrenimini Mekteb-i Sultanide (Galatasaray Lisesi) tamamladı ve meslek olarak öğretmenliği seçti.
Ayasofya Rüşdiyesinde hitabet ve Fransızca, Darülmualliminde edebiyat, Darülfünunda Türk-İslam sanatı dersleri verdi. İlk şiirini amcası Samipaşazade Sezainin Pariste çıkardığı Şura-yı Ümmet gazetesinde yayımladı (1902). 1909da Fecr-i Ati topluluğuna katıldı. 1911de bu topluluktan ayrılarak Genç Kalemler çevresinde gelişen Milli Edebiyat Akımına bağlandı. 1912de milliyetçilik akımının İstanbuldaki merkezi olan Türk Ocağına girdi ve başkan oldu.
İstanbuldaki işgalci güçlere karşı düzenlenen açık hava toplantılarında, daha sonra TBMMde ve Kurtuluş Savaşı yıllarında hitabetin etkili örnekleri olarak gösterilen konuşmalar yaptı ve güçlü bir hatip olarak tanındı. Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı (1920) Antalya üyesi olarak seçilmiştir.
TBMM ilk döneminde Antalya, 1923te İstanbul milletvekili olarak TBMMde bulundu. 1920 ve 1925 yıllarında iki kez Milli Eğitim Bakanı oldu. 1927de yeniden İstanbul milletvekili seçildi ve 1935te Brüksel Büyükelçiliğine atandı. 1943te İçel ve 1946da İstanbul milletvekili olarak yeniden Meclise girdi. 1950 seçimlerinde Demokrat Parti (DP) listesinden bağımsız Manisa milletvekili, 1954te yine DPden İstanbul milletvekili seçildi.
1957de Hürriyet Partisi adayı olarak katıldığı seçimleri yitirdi ve 1966da ölümüne kadar Türk Ocakları Merkez Heyetinin başkanlığını yürüttü.
Kültür ve siyaset hayatının renkli simalarından ve coşkulu hatiplerinden biri olan Hamdullah Suphi Tanrıöverin konuşmalarından seçmeler Dağ Yolu (1928-1931), yazıları da Günebakan (1929) isimli kitaplarda toplandı.
|